تحلیل استراتژیک ترخیص گمرکی و مدیریت هزینه‌های پنهان در زنجیره تأمین بین‌المللی کالا

تجارت بین‌المللی، به ویژه فرآیند واردات کالا، مستلزم درک عمیق ساختار هزینه‌ها و تشریفات قانونی است. بسیاری از واردکنندگان تازه‌کار یا حتی شرکت‌های باتجربه، هزینه‌های جانبی و پنهان شامل عوارض گمرکی، مالیات‌ها، کارمزدهای بانکی و جرایم لجستیکی را دست‌کم می‌گیرند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مجموع این هزینه‌های غیرمستقیم گاهی می‌تواند از قیمت اصلی کالا فراتر رود، که این امر سودآوری پروژه تجاری را به شدت تهدید می‌کند. این گزارش تحلیلی با هدف تشریح دقیق مراحل ترخیص گمرکی در ایران، تفکیک اجزای حقوق ورودی و شناسایی و ارائه راهکارهای مدیریتی برای کاهش هزینه‌های پنهان در حمل و نقل بین‌المللی تدوین شده است.

بخش اول: مبانی حقوقی و مراحل عملیاتی ترخیص کالا از گمرکات ایران

تشریفات گمرکی در ایران پس از ورود کالا به اماکن گمرکی آغاز می‌شود و خروج محموله مستلزم انجام مراحل قانونی تعریف‌شده در سامانه جامع امور گمرکی است. دقت در انجام این مراحل و مستندسازی صحیح، نقش محوری در جلوگیری از توقف کالا و تحمیل هزینه‌های اضافی دارد.

۱-۱. الزامات اولیه و نقش سامانه جامع امور گمرکی (EPL)

نقطه آغاز فرآیند ترخیص کالا برای واردات قطعی، ثبت اظهار گمرکی یا «دور اظهاری کالا» از طریق سامانه EPL است. در این مرحله، واردکننده یا نماینده قانونی وی موظف است اظهارنامه را به همراه کلیه اسناد مرتبط به گمرک ارائه دهد. این امر به منزله درخواست رسمی برای انجام تشریفات گمرکی است.

پس از تسلیم اظهارنامه، کارشناسان گمرک اقدام به بررسی فرم اظهارنامه و مشخصات ورودی کالا می‌کنند. در صورت مطابقت موارد ذکر شده با محموله، شماره‌ای تحت عنوان «کوتاژ» برای محصول ثبت می‌شود. دریافت کوتاژ به منزله ثبت و تأیید کالا در گمرک و آغاز رسمی فرآیند ارزیابی است.

۱-۲. فرآیند ترخیص واردات و صادرات

فرآیند ترخیص برای واردات و صادرات دارای تفاوت‌های ماهوی است:

مراحل ترخیص واردات: این فرآیند تخصصی شامل ثبت اظهار گمرکی، بررسی اسناد و تعیین ارزش، ارزیابی فیزیکی کالا، واریز حقوق ورودی، و در نهایت صدور سند ترخیص نهایی است. پس از اعلام مبلغ قابل پرداخت توسط گمرک در سامانه، صاحب کالا موظف به واریز حقوق ورودی بوده و متعاقباً سند ترخیص محموله (تأییدیه نهایی در سامانه) صادر می‌شود.

مراحل ترخیص صادرات: این فرآیند عموماً ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است. شامل معرفی کالا به گمرک، ارائه اظهارنامه و سایر اسناد، ارزیابی محموله، تسویه حساب با صندوق و نهایتاً صدور سند ترخیص صادراتی است.

نقش استراتژیک ترخیص‌کار (کارگزار گمرکی): با توجه به پیچیدگی و تخصصی بودن پروسه گمرکی، سپردن وظیفه ترخیص به یک کارگزار رسمی گمرکی توصیه می‌شود. اگرچه استفاده از خدمات کارگزار گمرکی مستلزم پرداخت هزینه‌ای است ، اما این هزینه باید به عنوان یک هزینه پیشگیرانه تلقی شود. تخصص کارگزار در تکمیل صحیح مدارک و اجرای سریع فرآیند، ریسک تأخیرهای اداری را به شدت کاهش می‌دهد. در مقابل، تأخیر در ترخیص کالا مستقیماً منجر به تحمیل جرایم سنگین لجستیکی نظیر دموراژ (Demurrage) می‌شود. بنابراین، هزینه کارگزار گمرکی در واقع به عنوان مدیریت ریسک لجستیکی عمل می‌کند و راهی سریع و ساده برای جلوگیری از هزینه‌های چند برابری ناشی از توقف کالا در بندر است.

۱-۳. فهرست کامل اسناد حیاتی

دقت و کامل بودن مدارک از ارکان اصلی سرعت ترخیص است و نقص در هر یک از آن‌ها می‌تواند موجب توقف فرآیند شود. مدارک لازم جهت اظهار کالای وارداتی عبارتند از:

• مدارک تجاری و مالی: پرینت فرم اظهارنامه، فاکتور خرید (Invoice)، پروفورما (پیش‌فاکتور)، و گواهی مبدأ (Certificate of Origin) که نشان‌دهنده کشور تولید کننده کالا است.
• مدارک لجستیکی و بیمه‌ای: بارنامه، قبض انبار، ترخیصیه (Delivery Order)، و بیمه‌نامه.
• مدارک حقوقی و نظارتی: کارت بازرگانی معتبر، وکالت‌نامه رسمی ترخیص‌کار و مجوزهای قانونی لازم مانند گواهی بهداشت، استاندارد، و پروانه صدور.

اهمیت هزینه ثبت سفارش: یکی از هزینه‌های جانبی مهم در این مرحله، هزینه‌های اداری و کارمزدی مربوط به ثبت سفارش در سامانه‌های دولتی است. ثبت سفارش، شرط لازم برای اخذ مجوز واردات و ادامه تمامی مراحل گمرکی است و بدون آن امکان ترخیص کالا وجود ندارد. این هزینه‌ها، هرچند به ظاهر کوچک، حکم هزینه‌های قفل‌گشایی را دارند؛ زیرا تعلل یا نقص در این مرحله می‌تواند کل محموله را به مدت طولانی معطل کرده و هزینه‌های انبارداری و دموراژ را تشدید نماید.

بخش دوم: تحلیل ساختار هزینه‌های قانونی و حقوق ورودی گمرکی

مبنای اصلی محاسبات دولتی در گمرک، «حقوق ورودی» است که خود از مجموعه پیچیده‌ای از مالیات‌ها و عوارض تشکیل شده و بر اساس ارزش گمرکی کالا محاسبه می‌شود.

۲-۱. تعریف و فرمول ارزش گمرکی (Customs Value – CV)

ارزش گمرکی کالا (Customs Value) یا (CV) مبنای محاسبه تمامی وجوهی است که در گمرک اخذ می‌شود. ارزش کالاهای وارداتی بر اساس قانون امور گمرکی تعیین می‌گردد.

فرمول محاسبه ارزش گمرکی:

ارزش گمرکی از بهای سیف (CIF) کالا به اضافه کلیه هزینه‌هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد، تشکیل می‌شود.8

$$\text{CV} = (\text{C} + \text{I} + \text{F}) + \text{D}$$

$$\text{CV} = (\text{CIF}) + \text{D}$$

در این فرمول:

• $\text{C}$ (Cost): بهای خرید کالا در مبدأ.
• $\text{I}$ (Insurance): هزینه بیمه باربری تا مقصد.
• $\text{F}$ (Freight): کرایه حمل و باربندی تا مقصد.
• $\text{D}$ (Duties & Fees): کلیه هزینه‌های مربوط به افتتاح یا واریز بروات، حق استفاده از نقشه، مدل و علامت بازرگانی و سایر حقوق مشابه مربوط به کالا، و هر هزینه دیگری که تا زمان ورود به اولین دفتر گمرکی به کالا تعلق می‌گیرد.

اهمیت زمان اظهار و نرخ ارز: تعیین ارزش گمرکی بر اساس سیاهه خرید و سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا انجام شده و براساس نرخ ارز و برابری‌های اعلام شده از طرف بانک مرکزی ایران در روز تسلیم اظهارنامه خواهد بود. در بازارهای دارای نوسان شدید ارزی، مدیریت زمان دقیق برای تسلیم اظهارنامه بسیار حیاتی است؛ زیرا هرگونه تأخیر می‌تواند به معنای محاسبه ارزش گمرکی بر مبنای نرخ ارز گران‌تر و در نتیجه افزایش ناگهانی مبلغ ریالی حقوق ورودی باشد.

ریسک ارزش‌گذاری گمرکی: اولین ملاک گمرک برای تعیین ارزش، فاکتور ارائه شده توسط صاحب کالا است. با این حال، اگر گمرک نسبت به فاکتور اطمینان نداشته باشد، مجاز است خود ارزشی را در نظر بگیرد که معمولاً بر اساس قیمت عمده‌فروشی همان کالا با توجه به کشور مبدأ است. عدم قطعیت در تعیین ارزش گمرکی، بزرگترین ریسک مالی پنهان محسوب می‌شود. زیرا تغییر در مبلغ پایه (CV) به طور آبشاری بر تمامی اجزای حقوق ورودی که درصدی از این ارزش هستند، تأثیر می‌گذارد و می‌تواند بودجه پیش‌بینی شده واردکننده را کاملاً بر هم زند.

۲-۲. تفکیک اجزای حقوق ورودی و عوارض

حقوق ورودی شامل مجموعه‌ای از وجوهی است که توسط گمرک بابت واردات اخذ می‌شود و شامل حقوق گمرکی (ثابت) و سود بازرگانی (متغیر) است.

اجزای اصلی حقوق ورودی:

1. حقوق گمرکی: مبلغی ثابت معادل ۴ درصد از ارزش گمرکی کالا است. این حقوق معمولاً برای محصولات ضروری مانند تجهیزات ماشینی، محصولات دامی، ابزارهای پزشکی و داروها محاسبه و پرداخت می‌گردد.
2. سود بازرگانی: این سود توسط هیئت وزیران مشخص شده و محاسبه آن بر اساس نوع کالا و شماره تعرفه کالا (HS Code) متغیر است. سود بازرگانی به صورت درصدی از ارزش CIF کالا محاسبه می‌شود.

سایر مالیات‌ها و عوارض:

• مالیات بر ارزش افزوده (VAT): شامل ۹ درصد است. این مالیات بر مبنای ارزش کالا به همراه هزینه حمل و بیمه محاسبه می‌شود.
• عوارض هلال احمر: شامل ۱ درصد از حقوق ورودی است.
• مالیات علی‌الحساب واردات: معمولاً ۴ درصد (و در مواقعی برای واردات همه کالاها اعمال می‌شود).
• عوارض خاص دولتی: شامل عوارض شهرداری، بندری، بهداری و در مواردی عوارض پسماند (به تناسب نوع و حجم کالا) که فقط از واردات قطعی دریافت می‌شود.
• هزینه‌های خدماتی گمرکی: مبالغی هستند که در مقابل انجام خدمات اخذ می‌شوند، مانند هزینه ایکس ری، باربری، انبارداری، آزمایش، استاندارد، و توزین کالا.

اهمیت استراتژیک تعرفه‌بندی HS Code: سود بازرگانی که اغلب بخش متغیر و پرهزینه حقوق ورودی است، مستقیماً به شماره تعرفه کالا (HS Code) وابسته است. از این رو، هزینه‌های گمرکی صرفاً یک محاسبه ریاضی نیست، بلکه یک تصمیم طبقه بندی است. تعیین اشتباه تعرفه می‌تواند نرخ سود بازرگانی را به شدت تغییر داده و هزینه‌های واردات را افزایش دهد. بنابراین، مشاوره تخصصی در زمینه تعیین تعرفه، یا استعلام تعرفه از دفتر تعرفه گمرکی قبل از ورود کالا، یک اقدام استراتژیک برای جلوگیری از پرداخت‌های اضافه است.

Table 1: اجزای تشکیل دهنده حقوق ورودی و عوارض گمرکی در ایران

بخش سوم: کالبدشکافی هزینه‌های پنهان لجستیکی (تأخیر و توقف)

هزینه‌های پنهان لجستیکی که به دلیل تأخیر در ترخیص یا حمل و نقل داخلی ایجاد می‌شوند، شامل Demurrage و Detention هستند و از عوامل اصلی افزایش ناگهانی قیمت تمام‌شده کالا محسوب می‌شوند. این هزینه‌ها در واقع جریمه‌هایی هستند که گیرنده کالا پس از پایان مدت معافیت (Free Time) موظف به پرداخت آن‌ها به شرکت کشتیرانی یا نماینده آن است.

۳-۱. تفاوت‌های دقیق دموراژ و دتینشن

درک تفاوت میان این دو جریمه برای مدیریت لجستیک ضروری است:

• دموراژ (Demurrage): این جریمه مربوط به تأخیر در تخلیه کانتینر در بندر است. دموراژ زمانی اعمال می‌شود که کانتینر بارگیری شده، فراتر از زمان آزاد مجاز، در محوطه بندر یا ترمینال باقی بماند. علت اصلی آن، تأخیر در فرآیند ترخیص گمرکی، نقص مدارک یا تأمین مالی برای پرداخت حقوق ورودی است.
• دتینشن (Detention): این جریمه مربوط به تأخیر در بازگرداندن کانتینر خالی به شرکت حمل و نقل (پس از خروج از بندر) است.12 دتینشن زمانی اعمال می‌شود که کانتینر توسط گیرنده از بندر خارج شده و پس از تخلیه بار، در انبار یا محل گیرنده، بیش از زمان آزاد تعیین شده نگهداری شود.

نرخ‌های دموراژ اغلب به صورت پلکانی و تصاعدی پس از پایان روزهای مجاز رایگان (Free Time) محاسبه می‌شوند و بسته به نوع کانتینر (مانند کانتینر یخچالی ۲۰ یا ۴۰ فوت) تفاوت چشمگیری دارند.

۳-۲. سایر هزینه‌های بندری و انبارداری

علاوه بر جرایم کانتینری، هزینه‌هایی نیز بابت خدمات در گمرک و بندر اخذ می‌شود که ماهیت جانبی دارند:

• هزینه‌های تخلیه، بارگیری و انبارداری: این هزینه‌ها شامل باربری، انبارداری و خدمات فوق‌العاده در گمرک هستند. هزینه انبارداری دارای محدودیت زمانی بوده و حداکثر تا شش ماه قابل تأمین از حاصل فروش کالا است.
• هزینه‌های خدمات ویژه: شامل هزینه‌های ایکس ری (X-Ray)، آزمایش و تعرفه‌بندی، و بیمه محلی است.

دموراژ: هزینه عدم هماهنگی: دموراژ در واقع شاخصی از ناکارآمدی داخلی در مدیریت لجستیک و فرآیند گمرکی است. جلوگیری از دموراژ نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، پیش‌بینی زمان ورود کشتی، و هماهنگی مؤثر و به موقع با گمرک، شرکت حمل‌ونقل و انبارها است. این هزینه، نشان‌دهنده شکست در مدیریت زمان در مراحل حیاتی اظهار کالا، اخذ مجوزها، و مهم‌تر از همه، تأمین به موقع مالی برای پرداخت حقوق ورودی است. اگر زمان ترخیص کالا به دلیل تأخیر در فرآیند بازرسی‌ها یا صدور مجوزهای استاندارد افزایش یابد، این تأخیر مستقیماً دموراژ را فعال می‌کند. به این ترتیب، هزینه‌های پنهان نظارتی و مستنداتی، در نهایت به شکل جرایم سنگین لجستیکی بروز پیدا می‌کنند.

Table 2: مقایسه و تحلیل هزینه‌های تأخیر لجستیکی

بخش چهارم: هزینه‌های پنهان مالی، نظارتی و حقوقی

این بخش شامل هزینه‌های غیرمستقیمی است که اغلب در مرحله خرید و قبل از ورود فیزیکی کالا به گمرک رخ می‌دهند و نقش مهمی در افزایش قیمت تمام شده دارند.

۴-۱. کارمزدهای بانکی و هزینه‌های انتقال ارز

تراکنش‌های مالی بین‌المللی بخش مهمی از مسیر واردات هستند و هزینه‌های جانبی مربوط به سیستم بانکی و خدمات مالی را به واردکننده تحمیل می‌کنند. بسیاری از واردکنندگان، این هزینه‌های مالی را در محاسبات اولیه دست‌کم می‌گیرند.

کارمزد گشایش اعتبار اسنادی (LC): فرآیند گشایش اعتبار اسنادی (Letter of Credit) شامل مراحل پیچیده‌ای است، از جمله درخواست کتبی، اعتبارسنجی مشتری، اخذ وثایق و تضامین، و درخواست تخصیص ارز از بانک مرکزی. در هنگام گشایش اعتبار، بانک بر اساس اعتبار واردکننده، بخشی از مبلغ واردات (معمولاً ۱۰٪ ارزش پروفورما) را به عنوان پیش‌دریافت ارزی اخذ کرده و کارمزدهای گشایش اعتبار اسنادی را نیز دریافت می‌کند.

نحوه محاسبه کارمزد: برای محاسبه کارمزد گشایش اعتبار و همچنین کارمزد فروش ارز، لازم است ارزش پروفورما در نرخ ارز ضرب شود. این کارمزدها در واقع حکم فیلترهای مالی تجارت را دارند و پرداخت آن‌ها لازمه ادامه فرآیند واردات است.

۴-۲. هزینه‌های بازرسی و استاندارد اجباری

به منظور اطمینان از ایمنی، کیفیت و بهداشت، برخی کالاها (به ویژه اقلام دارویی، غذایی و تجهیزات صنعتی) نیازمند بازرسی‌های تخصصی پیش از ورود به بازار هستند. هزینه‌های این بازرسی‌ها بر عهده واردکننده است و شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایش‌های آزمایشگاهی تخصصی.
• بررسی مدارک و مستندات فنی.
• اخذ گواهینامه‌های استاندارد اجباری.

این هزینه‌ها در واقع سرمایه‌گذاری برای تأیید انطباق (Compliance) با مقررات داخلی هستند. خطر اصلی در این بخش، نه صرفاً هزینه بازرسی، بلکه ریسک عدم تأیید کالا است. مردود شدن کالا در آزمایش‌های آزمایشگاهی می‌تواند کل فرآیند ترخیص را متوقف کرده و منجر به تحمیل جرایم سنگین لجستیکی یا حتی لزوم صادرات مجدد کالا و ضرر کامل سرمایه شود.

بخش پنجم: مدیریت ریسک و استراتژی‌های پیشگیرانه برای کاهش هزینه‌های پنهان

کاهش هزینه‌های پنهان در تجارت بین‌المللی نیازمند اتخاذ استراتژی‌های هوشمندانه در مذاکره، انتخاب ترم معاملاتی و مدیریت دقیق زمان است.

۵-۱. نقش حیاتی اینکوترمز (Incoterms 2020) در توزیع ریسک و هزینه

قواعد اینکوترمز توزیع مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها را بین فروشنده و خریدار شفاف می‌سازد. عدم استفاده صحیح از اینکوترمز می‌تواند منجر به عدم آگاهی طرفین از هزینه‌های حمل، بیمه، گمرک و سایر هزینه‌های پنهان و در نتیجه بروز اختلافات مالی در مقصد شود.

انتقال ریسک گمرکی از طریق ترم‌ها:

• CFR/CPT: فروشنده هزینه حمل تا مقصد را پرداخت می‌کند، اما مسئولیت ریسک و هزینه‌های ترخیص مقصد (شامل دموراژ، مالیات و عوارض) بر عهده خریدار است.
• DAP (Delivered At Place): فروشنده تمامی هزینه‌های حمل، کرایه، بیمه و حتی هزینه‌های گمرک ورودی تا محل تعیین شده توسط خریدار را می‌پردازد. با این حال، هزینه ترخیص نهایی از گمرک مقصد و تخلیه بار برعهده خریدار است.
• DPU (Delivered at Place Unloaded): جایگزین اصطلاح DAT شده است. در این روش، فروشنده مسئول تمامی هزینه‌ها از جمله بارگیری، حمل و نقل، گمرکی و حتی تخلیه بار در مقصد تعیین شده می‌باشد.

انتخاب اینکوترمز به عنوان ابزار مدیریت ریسک: واردکنندگان باید Incoterms را به عنوان ابزاری برای انتقال ریسک‌های محلی استفاده کنند. اگر واردکننده نسبت به پیچیدگی و زمان‌بر بودن تشریفات گمرکی و بازرسی‌ها در گمرکات ایران نگران است، انتخاب ترم‌هایی مانند DAP یا DPU می‌تواند ریسک‌های لجستیکی (مانند دموراژ) را به فروشنده خارجی منتقل کند. انتخاب آگاهانه ترم معاملاتی، مستقیماً بر میزان مواجهه واردکننده با هزینه‌های پنهان مقصد تأثیر می‌گذارد.

۵-۲. راهکارهای مذاکره برای افزایش زمان آزاد (Free Time)

یکی از مؤثرترین استراتژی‌های کاهش هزینه‌های پنهان، مذاکره برای افزایش زمان آزاد (Free Time) Demurrage و Detention در مبدأ و مقصد است.

استراتژی زمان‌بندی: زمان آزاد طولانی‌تر، حاشیه امنیتی مهمی در برابر تأخیرات غیرقابل پیش‌بینی در گمرک، بازرسی و تأمین مالی ایجاد می‌کند. در مذاکره با شرکت کشتیرانی یا فورواردر، باید حداقل یک تا دو هفته زمان آزاد برای کانتینرها درخواست و مذاکره شود.

مزیت اقتصادی Free Time: هر روز Free Time اضافی، معادل یک بیمه‌نامه زمانی عمل می‌کند که از اعمال جریمه‌های تصاعدی دموراژ جلوگیری می‌نماید. این استراتژی به واردکننده اجازه می‌دهد تا سرمایه در گردش لازم برای پرداخت حقوق ورودی و تکمیل فرآیندهای بازرسی را بدون فشار جریمه لجستیکی فراهم کند. در صورت نیاز به خروج کانتینر خالی از محوطه بندری، لازم است پروانه ورود موقت (TIP) از شرکت کشتیرانی دریافت شود.

۵-۳. بهینه‌سازی فرآیندها و مدیریت زمان

مدیریت استراتژیک هزینه‌ها در گرو نظارت دقیق بر فرآیندها است:

• بهینه‌سازی مستندات گمرکی: اطمینان از صحت و کامل بودن اسناد گمرکی (شامل اسناد حمل و نقل بین‌المللی) حیاتی است و از تاخیرها و هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند.
• مدیریت زمان توسط کارگزار آگاه: یک کارگزار گمرکی ماهر می‌تواند با اطلاع از آخرین مقررات و محدودیت‌های عملیاتی (مانند ساعات بسته شدن مرزها یا رویه‌های جدید نظارتی)، از ایجاد هزینه‌های اضافی مرتبط با توقف کالا جلوگیری کند.
• تحلیل جامع هزینه‌ها: واردکننده باید هنگام مقایسه گزینه‌های حمل و ترخیص، کل هزینه بسته ترخیص را (شامل کارمزد مستقیم کارگزاری و هزینه‌های پنهان مانند دیماند و دموراژ) مقایسه کند، نه فقط هزینه‌های ظاهری را.

Table 3: چک‌لیست استراتژی‌های کاهش هزینه‌های پنهان

نتیجه‌گیری و توصیه‌های استراتژیک

مباحث ترخیص گمرکی و مدیریت هزینه‌های پنهان در حمل و نقل بین‌المللی، فراتر از یک وظیفه عملیاتی، یک چالش استراتژیک-مالی است. ریشه اصلی افزایش غیرمنتظره قیمت تمام شده کالا، در عدم مدیریت ریسک‌های زمانی و نظارتی در طول زنجیره تأمین نهفته است.

• ضرورت مدیریت زمان به جای هزینه: تحلیل نشان می‌دهد که هزینه‌های پنهان (به ویژه دموراژ و مالیات بر ارزش افزوده متأثر از ارزش‌گذاری گمرکی) نتیجه مستقیم شکست در مدیریت زمان در مراحل اداری و مالی هستند. سرمایه‌گذاری در سرعت بخشیدن به فرآیند ترخیص، چه از طریق استخدام کارگزار متخصص و چه از طریق مدیریت دقیق مستندات، در نهایت از تحمیل جرایم لجستیکی سنگین جلوگیری می‌کند.
• محاسبه دقیق ارزش گمرکی (CV): از آنجایی که ریسک ارزش‌گذاری گمرکی باعث افزایش آبشاری در تمامی عوارض و مالیات‌های دولتی می‌شود، واردکننده باید قبل از اظهار، با دقت نسبت به تعیین صحیح HS Code و استعلام ارزش گمرکی اقدام نماید. همچنین، به دلیل تأثیر نرخ ارز بانک مرکزی در روز اظهارنامه، تأخیر در آماده‌سازی مدارک، ریسک ارزی قابل توجهی را به واردکننده تحمیل می‌کند.
• استفاده استراتژیک از ابزارهای حقوقی: انتخاب آگاهانه ترم‌های اینکوترمز (مانند استفاده از DPU برای انتقال ریسک‌های تخلیه و توقف به فروشنده) و مذاکره فعال برای افزایش زمان آزاد (Free Time) در قراردادهای حمل، دو اهرم کلیدی برای ایجاد حاشیه امنیتی در برابر تأخیرات گمرکی و لجستیکی هستند. این اقدامات به واردکننده اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر متغیرهای هزینه‌ای غیرقابل پیش‌بینی در مقصد داشته باشد.

در نهایت، آگاهی کامل از الزامات بازرسی‌های اجباری، لحاظ کردن کارمزدهای مالی و بانکی در بودجه‌بندی (به عنوان فیلترهای مالی)، و تلفیق مدیریت لجستیک با مدیریت زمان در فرآیند ترخیص، تنها راهکار اطمینان از سودآوری پروژه‌های وارداتی است.