مزایای سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ایران

خلاصه اجرایی

صنعت حمل‌ونقل ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود که مسیرهای تجاری اصلی جهانی را به هم متصل می‌کند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. سرمایه‌گذاری در این بخش مزایای کلیدی متعددی را ارائه می‌دهد، از جمله پتانسیل بازدهی بالا به دلیل زیرساخت‌های نسبتاً توسعه‌نیافته و ترافیک ترانزیتی رو به رشد، حمایت‌های دولتی و دسترسی به بازارهای منطقه‌ای. با این حال، چالش‌هایی از جمله تحریم‌ها و خطرات ژئوپلیتیکی نیز وجود دارد که بر ضرورت ارزیابی و کاهش دقیق ریسک‌ها تأکید می‌کند. در نهایت، چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ایران، با در نظر گرفتن احتیاط لازم در مدیریت ریسک‌ها، مثبت ارزیابی می‌شود و فرصت‌های قابل توجهی را برای مشارکت در رشد اقتصادی و اتصال منطقه‌ای فراهم می‌آورد

موقعیت منحصر به فرد ایران به عنوان یک مرکز ترانزیتی بین شرق و غرب، یک مزیت اساسی و پایدار است که فراتر از نوسانات سیاسی عمل می‌کند. چندین منبع به طور مداوم بر اهمیت موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان عاملی کلیدی در پتانسیل آن به عنوان یک مرکز تجاری و ترانزیتی تأکید می‌کنند. این امر نشان می‌دهد که صرف نظر از تحریم‌ها یا سیاست‌های داخلی، این مزیت ذاتی همواره فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ارائه خواهد داد. ایران آسیا، اروپا و خاورمیانه را به هم متصل می‌کند و در تقاطع سه قاره قرار گرفته است. این موقعیت مرکزی، ایران را به یک گذرگاه طبیعی برای تجارت جهانی تبدیل کرده است.

حمایت دولت از بخش حمل‌ونقل مشهود است، اما ممکن است با چالش‌های اقتصادی محدود شود. منابع وتعهد دولت به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل از طریق سرمایه‌گذاری در بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها و راه‌آهن را نشان می‌دهند. با این حال، منابع حاکی از آن است که محدودیت‌های مالی، احتمالاً ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، ممکن است توانایی دولت در تأمین مالی کامل این پروژه‌ها را محدود کند و نقش سرمایه‌گذاری خصوصی را حیاتی سازد. نیاز به بیش از 40 میلیارد دلار برای تکمیل پروژه‌های ناتمام حمل‌ونقل بیشتر بر مقیاس شکاف بودجه و اهمیت سرمایه خصوصی تأکید می‌کند.

تحریم‌ها یک چشم‌انداز ریسک پیچیده و پویا ایجاد می‌کنند که نیاز به دانش تخصصی برای پیمایش دارد. منابع متعدد تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران و به ویژه بر بخش حمل‌ونقل را با جزئیات شرح می‌دهند و سرمایه‌گذاری خارجی و دسترسی به فناوری‌های مدرن را محدود می‌کنند. این امر بر لزوم داشتن درک عمیق از رژیم تحریم‌ها، معافیت‌های احتمالی یا راهکارهای دور زدن (مانند تمرکز بر مشارکت‌های داخلی یا منطقه‌ای) و عوامل ژئوپلیتیکی که می‌توانند منجر به تغییر در سیاست‌های تحریم شوند، تأکید می‌کند. پیچیدگی بیشتر ناشی از تمایز بین تحریم‌های اولیه و ثانویه است.

اهمیت استراتژیک ایران در تجارت جهانی و منطقه‌ای

چهارراه جغرافیایی: موقعیت ایران آسیا، اروپا و خاورمیانه را به هم متصل می‌کند و صنعت حمل‌ونقل آن را برای تجارت بین‌المللی حیاتی می‌سازد. ایران در یک چهارراه جغرافیایی قرار دارد که آسیا، اروپا و خاورمیانه را به هم متصل می‌کند و صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای آن را به بخش مهمی از تجارت بین‌المللی تبدیل می‌کند. این موقعیت مرکزی، ایران را به یک مرکز طبیعی برای تدارکات منطقه‌ای تبدیل کرده است. ایران در تقاطع سه قاره – آسیا، اروپا و آفریقا – قرار دارد و دسترسی سریع و مقرون‌به‌صرفه به بازارهای اصلی جهانی را فراهم می‌کند. ایران از نظر استراتژیک در تقاطع مسیرهای تجاری اصلی بین اروپا، آسیا و خاورمیانه واقع شده است و دسترسی به یک پایگاه مصرف‌کننده بزرگ و بازارها را برای کسب‌وکارها فراهم می‌کند.
موقعیت جغرافیایی ایران نه تنها به مکان آن مربوط می‌شود، بلکه به پتانسیل آن برای کوتاه‌تر کردن و مقرون‌به‌صرفه‌تر کردن زنجیره‌های تأمین جهانی نیز مربوط می‌شود. تأکید مکرر بر موقعیت ایران 2 نشان می‌دهد که این یک نقطه قوت اصلی است. این مزیت مستقیماً به مزایایی برای تجارت بین‌المللی تبدیل می‌شود و مسیرهای ترانزیتی کوتاه‌تری را در مقایسه با گزینه‌های دریایی سنتی ارائه می‌دهد و به طور بالقوه زمان و هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد.

نقش کلیدی در لجستیک جهانی: دسترسی به کریدورهای بین‌المللی اصلی مانند کریدور شمال-جنوب (ارتباط دهنده شمال اروپا به جنوب آسیا) و کریدور شرق-غرب (ارتباط دهنده ترکیه، افغانستان و آسیای میانه). ایران مسیرهای تجاری اصلی مانند کریدور شمال-جنوب (ارتباط دهنده شمال اروپا به جنوب آسیا) و کریدور شرق-غرب (ارتباط دهنده ترکیه، افغانستان و آسیای میانه) را به هم متصل می‌کند. ایران از طریق جاده ابریشم، راه‌آهن‌های بین‌المللی، بنادر جنوبی و کریدور شمال-جنوب، دسترسی سریع و مقرون‌به‌صرفه به بازارهای اصلی جهانی را فراهم می‌کند. کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC) یک مسیر تجاری چندوجهی به طول 7200 کیلومتر است که هند، ایران، روسیه و اروپا را به هم متصل می‌کند.
ادغام ایران در این کریدورهای اصلی بین‌المللی، پتانسیل آن را برای تبدیل شدن به یک حلقه حیاتی در شبکه تجارت جهانی نشان می‌دهد و حجم قابل توجهی از ترانزیت را جذب می‌کند. مشارکت ایران در هر دو کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب و نقش محوری آن در INSTC اهمیت آن را در تسهیل جریان‌های تجاری در سراسر اوراسیا نشان می‌دهد. این امر ایران را به یک بازیگر کلیدی در لجستیک جهانی تبدیل می‌کند و فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاران برای بهره‌گیری از حجم رو به افزایش کالاهایی که از این کشور عبور می‌کنند، فراهم می‌آورد.

مرکز ترانزیت برای کشورهای همسایه: تسهیل تجارت بین کشورهایی مانند ترکیه، عراق، افغانستان و آسیای میانه و همچنین مناطق وسیع‌تر. حمل‌ونقل جاده‌ای تجارت بین کشورهای همسایه مانند ترکیه، عراق، افغانستان و آسیای میانه را تسهیل می‌کند. ایران از موقعیت ممتازی در ترانزیت برخوردار است و از شمال به کشورهای اوراسیا، از شرق به کشورهای آسیای میانه و از غرب با مرز زمینی با ترکیه دسترسی دارد و از بخشی از جاده ابریشم استفاده می‌کند.5 ایران به عنوان یک مرکز ترانزیتی حیاتی بین جنوب آسیا و آسیای میانه عمل می‌کند. کشورهای آسیای میانه برای انتقال کالا به ایران و از آن استفاده می‌کنند.
نقش ایران به عنوان یک مرکز ترانزیتی، مسیر مستقیمی را برای کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه برای دسترسی به بازارهای جهانی فراهم می‌کند و یک وابستگی تجاری قوی منطقه‌ای ایجاد می‌کند. این واقعیت که ایران مسیر مستقیمی برای واردات و صادرات برای کشورهای آسیای میانه که فاقد دسترسی مستقیم به دریا هستند 22 فراهم می‌کند، نقش حیاتی ایران در پویایی تجارت منطقه را نشان می‌دهد. این وابستگی تقاضای ثابتی برای زیرساخت‌ها و خدمات حمل‌ونقل ایران ایجاد می‌کند.

طرح کمربند و جاده چین: ایران جزء حیاتی این طرح است و اروپا و آسیا را از طریق شبکه راه‌آهن به هم متصل می‌کند. ایران جزء حیاتی طرح کمربند و جاده چین است، طرحی که اروپا و آسیا را از طریق شبکه راه‌آهن به هم متصل می‌کند. طرح کمربند و جاده چین در ایران به عنوان یک تحول با تأثیرات مثبت مورد توجه قرار گرفته است.
مشارکت ایران در طرح کمربند و جاده، فرصت‌های قابل توجهی را برای توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری، به ویژه در بخش ریلی، باز می‌کند. ایران به عنوان یک جزء کلیدی از طرح کمربند و جاده، احتمالاً شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در شبکه راه‌آهن خود برای تسهیل جابجایی کالا بین چین و اروپا خواهد بود. این امر فرصت‌های مستقیمی را برای شرکت‌های خارجی فعال در زمینه ساخت راه‌آهن، فناوری و لجستیک ایجاد می‌کند.

کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC): یک مسیر تجاری چندوجهی به طول 7200 کیلومتر که هند، ایران، روسیه و اروپا را به هم متصل می‌کند و برای کاهش هزینه‌ها و زمان ترانزیت طراحی شده است. INSTC یک مسیر تجاری چندوجهی به طول 7200 کیلومتر است که هند، ایران، روسیه و اروپا را به هم متصل می‌کند. شبکه راه‌آهن ایران به عنوان یک ستون استراتژیک برای حمل بار و تجارت بین‌المللی در INSTC برجسته است. INSTC با هدف کاهش هزینه‌های حمل بار تا 30 درصد و کاهش زمان ترانزیت تا 40 درصد در مقایسه با مسیرهای سنتی مانند کانال سوئز طراحی شده است.
INSTC یک ابتکار استراتژیک بزرگ است که ایران را به عنوان یک بازیگر محوری در تجارت اوراسیا قرار می‌دهد و یک جایگزین مناسب برای مسیرهای دریایی موجود ارائه می‌دهد. کاهش قابل توجه در هزینه و زمان وعده داده شده توسط INSTC آن را به یک جایگزین جذاب برای تجارت بین هند، روسیه و اروپا تبدیل می‌کند. نقش کلیدی ایران در این کریدور نشان دهنده یک فرصت قابل توجه برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل چندوجهی آن، از جمله راه‌آهن، بنادر و تأسیسات لجستیک است.

احیای جاده ابریشم: دسترسی سریع و مقرون‌به‌صرفه به بازارهای اصلی جهانی را فراهم می‌کند. ایران از طریق جاده ابریشم، دسترسی سریع و مقرون‌به‌صرفه به بازارهای اصلی جهانی را فراهم می‌کند. یک گزینه زمینی که تقریباً با جاده ابریشم باستانی که آسیا را به اروپا متصل می‌کند، همزمان است، زمان ترانزیت را کاهش می‌دهد و هزینه‌های بیمه و تبرید را کاهش می‌دهد.
اهمیت تاریخی جاده ابریشم، پتانسیل ایران را به عنوان یک کریدور تجاری مدرن تقویت می‌کند و برای کسب‌وکارهایی که به دنبال مسیرهای زمینی ثابت و قابل اعتماد هستند، جذابیت دارد. اشاره به جاده ابریشم باستانی  جاه‌طلبی‌های حمل‌ونقل فعلی ایران را به تاریخ طولانی تسهیل تجارت شرق به غرب مرتبط می‌کند. این زمینه تاریخی به اهمیت استراتژیک ایران می‌افزاید و می‌تواند کسب‌وکارهایی را که با میراث جاده ابریشم آشنا هستند، جذب کند.

مروری بر زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران

شبکه جاده‌ای: شبکه گسترده‌ای با بیش از 220,000 کیلومتر، که از فعالیت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای داخلی و فرامرزی پشتیبانی می‌کند. شبکه جاده‌ای قوی ایران با بیش از 220,000 کیلومتر، از فعالیت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای داخلی و فرامرزی پشتیبانی می‌کند. کامیون‌ها می‌توانند به مناطق دورافتاده دسترسی داشته باشند و خدمات تحویل در آخرین مایل را ارائه دهند. بزرگراه‌های اصلی داخلی مراکز صنعتی عمده مانند تهران، اصفهان و بندرعباس را به هم متصل می‌کنند. شبکه جاده‌ای نقش مهمی در کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی، به‌ویژه INSTC ایفا می‌کند.
شبکه گسترده جاده‌ای یک پایه محکم برای لجستیک و توزیع در داخل ایران فراهم می‌کند و ارتباطات حیاتی با کشورهای همسایه ارائه می‌دهد. وسعت شبکه جاده‌ای ایران 2 نشان‌دهنده یک زیرساخت موجود قابل توجه برای حمل‌ونقل است. توانایی این شبکه در اتصال مراکز صنعتی بزرگ و ارائه خدمات تحویل در آخرین مایل  آن را به یک جزء حیاتی از قابلیت‌های لجستیکی کشور تبدیل می‌کند.

شبکه ریلی: بیش از 13,000 کیلومتر خطوط راه‌آهن که بنادر اصلی، مناطق صنعتی و گذرگاه‌های مرزی را به هم متصل می‌کند. ایران دارای بیش از 13,000 کیلومتر خطوط راه‌آهن است که بنادر اصلی، مناطق صنعتی و گذرگاه‌های مرزی را به هم متصل می‌کند. شبکه ریلی کشور به عنوان یک حلقه حیاتی برای ترانزیت بین آسیای میانه، قفقاز و روسیه، خاورمیانه و ترکیه و جنوب آسیا از طریق خلیج فارس عمل می‌کند. اتصالات مستقیم ریلی از ایران به آسیای میانه، مانند ترکمنستان و قزاقستان، امکان جابجایی سریع و مقرون‌به‌صرفه کالا را فراهم می‌کند. راه‌آهن رشت-کاسپین خلیج فارس را از طریق راه‌آهن به دریای خزر متصل می‌کند.
شبکه ریلی به طور استراتژیک برای تسهیل تجارت با مناطق همسایه کلیدی قرار گرفته است و یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای حمل‌ونقل فله ارائه می‌دهد. اتصالات راه‌آهن ایران به آسیای میانه، قفقاز، روسیه، ترکیه و جنوب آسیا بر اهمیت استراتژیک آن برای تجارت منطقه‌ای تأکید می‌کند. مقرون‌به‌صرفه بودن راه‌آهن برای حمل‌ونقل فله در مسافت‌های طولانی آن را به گزینه‌ای جذاب برای انواع خاصی از کالاها تبدیل می‌کند.

حمل‌ونقل هوایی: چندین فرودگاه بزرگ، از جمله فرودگاه‌های بین‌المللی، که سفرهای داخلی و بین‌المللی و حمل بار را تسهیل می‌کند. ایران دارای چندین فرودگاه بزرگ است و در حال ارتقاء و گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی خود برای حمایت از رشد اقتصادی است. ایران قصد دارد پنج فرودگاه جدید با نیاز سرمایه‌گذاری ترکیبی 8 میلیارد دلار آمریکا احداث کند. تهران با مزایای زمان پرواز نسبت به مراکز خلیج فارس به بسیاری از مناطق، پتانسیل جالبی به عنوان یک مرکز جهانی ارائه می‌دهد.
علیرغم چالش‌های ناشی از تحریم‌ها، بخش حمل‌ونقل هوایی ایران پتانسیل رشد قابل توجهی دارد، به ویژه در تبدیل شدن به یک مرکز منطقه‌ای. برنامه‌های ساخت فرودگاه‌های جدید و پتانسیل تهران به عنوان یک مرکز جهانی نشان‌دهنده چشم‌انداز رو به رشد این بخش است. تحقق این پتانسیل احتمالاً نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجه و کاهش تحریم‌ها برای نوسازی ناوگان خواهد بود.

حمل‌ونقل دریایی: صنعت کشتیرانی پررونق با چندین بندر بزرگ که به عنوان دروازه‌هایی به بازارهای بین‌المللی عمل می‌کنند. ایران دارای یک صنعت کشتیرانی پررونق با چندین بندر بزرگ است که به عنوان دروازه‌هایی به بازارهای بین‌المللی عمل می‌کنند. بنادری مانند بندرعباس و چابهار برای تجارت دریایی حیاتی هستند و دسترسی به مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی را فراهم می‌کنند. کشتیرانی دریایی نقش مهمی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند و تقریباً 95 درصد از کل فعالیت‌های تجاری ایران را تشکیل می‌دهد.
حمل‌ونقل دریایی ستون فقرات تجارت بین‌المللی ایران است و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بندری برای گسترش ظرفیت و کارایی آن بسیار مهم است. سهم بالای فعالیت‌های تجاری ایران که به حمل‌ونقل دریایی وابسته است بر اهمیت این بخش تأکید می‌کند. نقش حیاتی بنادری مانند بندرعباس و چابهارنشان‌دهنده نیاز به سرمایه‌گذاری مداوم در توسعه آنها برای حمایت از حجم رو به رشد تجارت است.

مزایای اقتصادی سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ایران

سهم در تولید ناخالص داخلی: بخش حمل‌ونقل سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی ایران دارد (حدود 8 درصد). ارزش افزوده ایجاد شده در صنعت حمل‌ونقل ایران در سال‌های اخیر حدود 8 درصد تولید ناخالص داخلی بوده است. در سال 2008، بیش از یک میلیون نفر در بخش حمل‌ونقل مشغول به کار بودند که 9 درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌داد.
سهم پایدار بخش حمل‌ونقل در تولید ناخالص داخلی ایران، اهمیت اساسی آن را برای اقتصاد ملی و پتانسیل رشد بیشتر آن با سرمایه‌گذاری استراتژیک برجسته می‌کند. درصد نسبتاً ثابت تولید ناخالص داخلی ناشی از بخش حمل‌ونقل (حدود 8-9%) نشان‌دهنده نقش مهم آن در ساختار اقتصادی ایران است. این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در این بخش احتمالاً تأثیر مستقیم و قابل اندازه‌گیری بر عملکرد کلی اقتصاد کشور خواهد داشت.

تقویت رشد اقتصادی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل تأثیر مثبت و قابل توجهی بر رشد اقتصادی ایران دارد.1 حمل‌ونقل جاده‌ای روابط تجاری را تقویت می‌کند و باعث رشد اقتصادی می‌شود. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های راه‌آهن ایران برای رونق رشد اقتصادی بسیار مهم است. زیرساخت‌های حمل‌ونقل تأثیر مثبت و قابل توجهی بر رشد اقتصادی ایران دارند.
سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل نه تنها به جابجایی کالا و افراد مربوط می‌شود، بلکه یک کاتالیزور مستقیم برای توسعه اقتصادی گسترده‌تر و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف است. یافته‌های مداوم در منابع مختلف  مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل باعث رشد اقتصادی می‌شود، بر اثر چند برابری این بخش تأکید می‌کند. زیرساخت‌های حمل‌ونقل بهبود یافته هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، دسترسی به بازارها و منابع را افزایش می‌دهد و فعالیت‌های کلی اقتصادی را تقویت می‌کند.

تسهیل رشد تجارت: زیرساخت‌های حمل‌ونقل بهبود یافته، تجارت داخلی و بین‌المللی را افزایش می‌دهد. حمل‌ونقل جاده‌ای روابط تجاری بین ایران و شرکای آن را تقویت می‌کند. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های راه‌آهن برای بهبود کارایی تجارت بسیار مهم است. شبکه ریلی ایران به عنوان یک ستون استراتژیک برای حمل بار و تجارت بین‌المللی برجسته است. موقعیت استراتژیک و کریدورهای حمل‌ونقل ایران دسترسی به بازارهای آسیای میانه را تسهیل می‌کند.
یک شبکه حمل‌ونقل توسعه‌یافته پیش‌نیاز ایران برای تحقق کامل پتانسیل خود به عنوان یک بازیگر اصلی در تجارت منطقه‌ای و جهانی است. منابع متعدد  به وضوح ارتباط بین حمل‌ونقل و تجارت را نشان می‌دهند. زیرساخت‌های بهبود یافته موانع تجاری را کاهش می‌دهد، کسب‌وکارها را به بازارهای وسیع‌تر متصل می‌کند و رقابت‌پذیری کلی کالاها و خدمات ایرانی را افزایش می‌دهد.

• ایجاد اشتغال: پروژه‌های حمل‌ونقل می‌توانند فرصت‌های شغلی متعددی ایجاد کنند. هر تن کالای ترانزیتی 150 دلار برای کشور درآمدزایی می‌کن و 40 شغل ایجاد می‌کند. پروژه راه‌آهن پتانسیل ایجاد بیش از 1.5 میلیون شغل را دارد. ساخت و بهره‌برداری از سیستم‌های هایپرلوپ نیازمند توسعه زیرساخت‌های قابل توجهی است که می‌تواند فرصت‌های شغلی ایجاد کند.
  سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل از طریق ایجاد اشتغال، منافع اجتماعی قابل توجهی دارد و به کاهش بیکاری و بهبود معیشت کمک می‌کند. ارقام خاص مربوط به ایجاد شغل مرتبط با کالای ترانزیتی و پروژه‌های بزرگ راه‌آهن بر پتانسیل ایجاد اشتغال در بخش حمل‌ونقل تأکید می‌کند. این امر آن را به یک حوزه جذاب برای حمایت و سرمایه‌گذاری دولتی تبدیل می‌کند، به ویژه در کشوری با جمعیت جوان.

کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل: زیرساخت‌های کارآمد هزینه جابجایی کالا و مسافر را کاهش می‌دهد. حمل‌ونقل جاده‌ای در مقایسه با حمل‌ونقل هوایی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. حمل بار ریلی هزینه کمتری برای حمل فله در مسافت‌های طولانی ارائه می‌دهد. INSTC برای کاهش هزینه‌های ترانزیت در مقایسه با مسیرهای سنتی طراحی شده است. ترانزیت از طریق ایران اغلب در مقایسه با مسیرهای جایگزین مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
سرمایه‌گذاری که منجر به زیرساخت‌های حمل‌ونقل کارآمدتر می‌شود، می‌تواند به طور قابل توجهی رقابت‌پذیری صنایع ایرانی را از طریق کاهش هزینه‌های لجستیک افزایش دهد. مقرون‌به‌صرفه بودن حمل‌ونقل جاده‌ای نسبت به حمل‌ونقل هوایی  و حمل بار ریلی برای حمل فله ، همراه با هدف INSTC برای کاهش هزینه‌های ترانزیت ، پتانسیل صرفه‌جویی را نشان می‌دهد. هزینه‌های حمل‌ونقل پایین‌تر می‌تواند محصولات ایرانی را در بازارهای داخلی و بین‌المللی رقابتی‌تر کند.

جذب سرمایه‌گذاری خارجی: شبکه‌های حمل‌ونقل توسعه‌یافته می‌توانند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیشتری را جذب کنند. زیرساخت‌های ریلی بهبود یافته رقابت‌پذیری جهانی را تقویت می‌کند و  سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را جذب می‌کند. زیرساخت‌های حمل‌ونقل ضعیف در کشورهای در حال توسعه مانع بزرگی برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. زیرساخت‌های توسعه‌یافته ایران در حمل‌ونقل، سرمایه‌گذاری خارجی را جذب می‌کند.
یک زیرساخت حمل‌ونقل مدرن و کارآمد به عنوان یک آهنربا برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش‌های مختلف عمل می‌کند، نه فقط در خود حمل‌ونقل. منابع  به وضوح توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل را با سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی مرتبط می‌دانند. سرمایه‌گذاران خارجی به احتمال زیاد در کشورهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بتوانند کالاها را به طور کارآمد جابجا کرده و به بازارها دسترسی داشته باشند، که بر نقش حیاتی حمل‌ونقل در جذب سرمایه‌گذاری کلی تأکید می‌کند.

سیاست‌ها و مشوق‌های دولتی برای حمایت از سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل

قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی (FIPPA): مزایایی مانند عدم محدودیت در درصد سهام خارجی، امکان ثبت شرکت ایرانی با 100% سرمایه خارجی، انتقال سرمایه و سود، و رفتار برابر با سرمایه‌گذاران داخلی را ارائه می‌دهد. FIPPA هیچ محدودیتی در درصد سهام خارجی ارائه نمی‌دهد. امکان ثبت شرکت ایرانی با 100% سرمایه خارجی را فراهم می‌کند. انتقال سرمایه اصلی، سود و سود را تضمین می‌کند. رفتار برابر و یکسان با سرمایه‌گذاران داخلی را تضمین می‌کند.
FIPPA یک چارچوب قانونی قوی است که برای جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران طراحی شده است و مزایای قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی در بخش حمل‌ونقل ارائه می‌دهد. مفاد خاص FIPPA، مانند اجازه مالکیت 100% خارجی و تضمین انتقال سرمایه ، به طور مستقیم به نگرانی‌های کلیدی سرمایه‌گذاران خارجی می‌پردازد و ایران را به یک مقصد جذاب‌تر برای پروژه‌های حمل‌ونقل تبدیل می‌کند.

معافیت‌های مالیاتی: معافیت‌های مالیاتی مختلف برای بخش‌ها و مناطق مختلف، از جمله معافیت‌های بالقوه برای فعالیت‌های مرتبط با حمل‌ونقل، به‌ویژه در مناطق آزاد تجاری و مناطق کمتر توسعه‌یافته. نرخ مالیات بر درآمد با 0.0% برای صنعت، معدن و خدمات (شامل بیمارستان‌ها و هتل‌ها) به مدت 5 سال، با تمدید در پارک‌های صنعتی، مناطق ویژه اقتصادی و مناطق کمتر توسعه‌یافته. معافیت 100 درصدی مالیات بر درآمد برای کلیه فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد تجاری به مدت 20 سال. معافیت همیشگی 100% درآمد حاصل از صادرات خدمات، کالاهای غیرنفتی، محصولات کشاورزی و 20% درآمد حاصل از صادرات کالاهای فرآوری نشده. مشوق‌های مالیاتی برای فعالیت‌های حمل‌ونقل توسط اشخاص حقوقی غیردولتی.
دولت ایران معافیت‌های مالیاتی و تعطیلات مالیاتی قابل توجهی، به‌ویژه برای سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته و فعالیت‌های صادرات‌محور در بخش حمل‌ونقل ارائه می‌دهد. در دسترس بودن نرخ مالیات بر درآمد 0% برای دوره‌های طولانی  و مشوق‌های خاص برای حمل‌ونقل می‌تواند سودآوری سرمایه‌گذاری‌های حمل‌ونقل را، به‌ویژه آنهایی که با اهداف توسعه منطقه‌ای یا متمرکز بر تجارت بین‌المللی همسو هستند، به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

مشوق‌ها در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی: معافیت‌های مالیاتی 20 ساله، عدم نیاز به ویزا برای خارجیان، معافیت‌های گمرکی برای مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی، و سهولت صادرات مجدد و ترانزیت کالا.معافیت 20 ساله مالیات برای کلیه فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد تجاری. عدم نیاز به ویزا برای خارجیان در مناطق آزاد تجاری. معافیت گمرکی برای مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی برای تولید در مناطق آزاد تجاری. سهولت صادرات مجدد و ترانزیت کالا در مناطق آزاد تجاری.
مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی به دلیل مزایای مالیاتی و گمرکی قابل توجه و همچنین رویه‌های ساده، یک محیط سرمایه‌گذاری جذاب برای شرکت‌های لجستیک و حمل‌ونقل ارائه می‌دهند. فهرست جامع مزایا در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی این مناطق را برای ایجاد عملیات لجستیکی، انبارداری و مراکز حمل‌ونقل، به‌ویژه برای شرکت‌های فعال در تجارت بین‌المللی، بسیار مساعد می‌سازد.

حمایت از صادرکنندگان: دولت از صادرکنندگان، از جمله از طریق تأمین مالی، حمایت قوی می‌کند تا در بازارهای بین‌المللی موفق شوند.4 دولت ایران از صادرکنندگان، از جمله از طریق تأمین مالی، حمایت قوی می‌کند. این حمایت می‌تواند به کسب‌وکارها در غلبه بر موانع ورود و رشد صادراتشان کمک کند.
شرکت‌های لجستیکی که صادرات از ایران را تسهیل می‌کنند، می‌توانند از حمایت مستقیم دولت بهره‌مند شوند و سودآوری سرمایه‌گذاری در این زمینه را بیشتر افزایش دهند. تعهد دولت به حمایت از صادرکنندگان  نشان می‌دهد که شرکت‌های لجستیکی که در تسهیل صادرات ایران نقش دارند، می‌توانند به طور بالقوه به منابع مالی و کمک‌های دولتی دسترسی داشته باشند و این امر این حوزه را به یک منطقه استراتژیک برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.

طرح «راه ایران»: ایران را به عنوان یک مرکز ترانزیت حیاتی قرار می‌دهد و دسترسی کشورهای همسایه به آب‌های بین‌المللی را تسهیل می‌کند. طرح «راه ایران» دولت، ایران را به عنوان یک مرکز ترانزیت حیاتی قرار می‌دهد. این طرح دسترسی کشورهای همسایه به آب‌های بین‌المللی را به طور کارآمد تسهیل می‌کند.
این طرح نشان‌دهنده یک استراتژی روشن دولتی برای استفاده از موقعیت جغرافیایی ایران برای تجارت ترانزیتی است که احتمالاً منجر به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و حمایت‌های سیاستی برای زیرساخت‌ها و خدمات مرتبط خواهد شد. طرح «راه ایران» نشان‌دهنده تمرکز سطح بالای دولت بر توسعه قابلیت‌های ترانزیت ایران است. این جهت‌گیری سیاستی احتمالاً به سرمایه‌گذاری مداوم در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و رویه‌های گمرکی ساده‌تر تبدیل خواهد شد و یک محیط مطلوب برای شرکت‌های لجستیکی فعال در تجارت ترانزیتی ایجاد می‌کند.

مشارکت‌های دولتی-خصوصی (PPP): دولت به طور فعال سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های زیربنایی راه‌آهن و سایر زیرساخت‌ها را تشویق می‌کند. راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران (RAI) امیدوار است 6.4 میلیارد دلار از بخش خصوصی برای توسعه راه‌آهن جذب کند. دولت بر خصوصی‌سازی صنعت متمرکز شده است. ایران قراردادهای سرمایه‌گذاری ناوگان به ارزش 750 میلیون دلار با شرکت‌های خصوصی امضا می‌کند.
پیگیری فعالانه PPP توسط دولت در بخش حمل‌ونقل نشان‌دهنده تمایل به تقسیم بار مالی و ریسک‌های پروژه‌های زیربنایی بزرگ با سرمایه‌گذاران خصوصی است. نمونه‌های خاص قراردادهای سرمایه‌گذاری PPP در بخش ریلی 44 فرصت مشخصی را برای سرمایه‌گذاران خارجی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ توسعه زیرساخت در ایران فراهم می‌کند که به طور بالقوه از حمایت دولت و قراردادهای بلندمدت بهره‌مند می‌شوند.

صندوق توسعه ملی (NDF): پیشنهاد تخصیص خطوط اعتباری قابل توجه برای پروژه‌های زیربنایی حمل‌ونقل را داده است. NDF پیشنهاد تخصیص خط اعتباری 2.5 میلیارد دلاری به وزارت راه و شهرسازی را داده است. هدف اصلی صندوق توسعه حمل‌ونقل ایجاد سازوکاری برای تأمین منابع درآمد پایدار برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور است.
خطوط اعتباری پیشنهادی NDF نشان‌دهنده تعهد مالی قابل توجه دولت ایران به ارتقاء زیرساخت‌های حمل‌ونقل خود است که به طور بالقوه سرمایه‌گذاری در این بخش را کاهش می‌دهد. تخصیص وجوه قابل توجه توسط NDF نشان‌دهنده قصد قوی دولت برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل است. این می‌تواند درجه‌ای از امنیت مالی را برای سرمایه‌گذاران خصوصی که ممکن است پروژه‌هایی را در این بخش در نظر بگیرند، فراهم کند.

توافق با کشورهای همسایه: با هدف اجرای همکاری جامع در زمینه حمل‌ونقل و تسهیل ترانزیت. ایران و ازبکستان توافق کردند همکاری جامع در زمینه حمل‌ونقل را اجرا کنند. این توافق با هدف توسعه همکاری در زمینه حمل‌ونقل در کلیه شیوه‌های حمل‌ونقل و اجرای توافقنامه عشق‌آباد صورت گرفته است.
توافقات دوجانبه با کشورهای همسایه نشان‌دهنده تلاش هماهنگ برای بهبود اتصال منطقه‌ای و تسهیل تجارت فرامرزی است که فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و خدمات حمل‌ونقل مرتبط ایجاد می‌کند. توافقنامه همکاری حمل‌ونقل بین ایران و ازبکستان نمونه‌ای از تعهد دولت به تقویت روابط تجاری منطقه‌ای از طریق بهبود حمل‌ونقل است. چنین توافقاتی می‌تواند منجر به پروژه‌های زیربنایی مشترک و رویه‌های مرزی ساده شود که به نفع شرکت‌های لجستیکی فعال در منطقه است.

معافیت مالیاتی برای خودروهای هیبریدی و برقی: تشویق سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل سازگار با محیط زیست. خودروها و موتورسیکلت‌های هیبریدی و برقی داخلی و سازگار با محیط زیست از معافیت مالیاتی بهره‌مند خواهند شد. شرکت‌های محلی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برای این وسایل نقلیه معاف خواهند بود.
دولت از طریق مشوق‌های مالیاتی، سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل پایدار را ترویج می‌کند که با روندهای جهانی همسو است و به طور بالقوه بازار تخصصی برای فناوری‌ها و خدمات مرتبط ایجاد می‌کند. معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای خودروهای هیبریدی و برقی نشان‌دهنده علاقه دولت به پرورش یک بخش حمل‌ونقل سازگارتر با محیط زیست است. این می‌تواند فرصت‌هایی را برای شرکت‌های خارجی متخصص در فناوری خودروهای برقی، زیرساخت‌های شارژ و خدمات مرتبط ایجاد کند.

پتانسیل رشد بازار در صنعت حمل‌ونقل ایران

بازار رو به رشد حمل‌ونقل مسافر: پیش‌بینی می‌شود درآمد آن تا سال 2028 به حدود 273 میلیون دلار برسد و نرخ رشد سالانه ثابتی داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود درآمد حمل‌ونقل مسافر ایران تا سال 2028 به حدود 273 میلیون دلار برسد که از حدود 270 میلیون دلار در سال 2023 افزایش می‌یابد. این نشان دهنده نرخ رشد سالانه متوسط 0.2٪ است. از آغاز قرن، بازار ایران نرخ رشد سالانه ثابتی معادل 3.4٪ را تجربه کرده است.
در حالی که رشد فوری در درآمد حمل‌ونقل مسافر متوسط است، روند تاریخی نشان‌دهنده پتانسیل رشد اساسی قابل توجه‌تری است که نشان‌دهنده فرصت‌های بلندمدت برای سرمایه‌گذاری در خدمات و زیرساخت‌های حمل‌ونقل مسافر است. افزایش اندک پیش‌بینی شده برای سال 2028 ممکن است تحت تأثیر شرایط اقتصادی فعلی باشد. با این حال، نرخ رشد سالانه تاریخی بالاتر نشان می‌دهد که با بهبود اقتصاد و کاهش احتمالی تحریم‌ها، بازار حمل‌ونقل مسافر می‌تواند رشد قابل توجه‌تری را تجربه کند.

افزایش ترافیک ترانزیتی: رشد قابل توجه در ترانزیت کالا از طریق ایران، با پیش‌بینی رسیدن به 40 میلیون تن در سال. حجم ترانزیت ایران در سال 2023، 33 درصد رشد داشته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به 12 میلیون تن برسد. دولت هدف‌گذاری کرده است که حجم ترانزیت سالانه طی پنج سال آینده به 40 میلیون تن برسد. ترانزیت کالا از طریق ایران در 10 ماهه نخست سال جاری شمسی بیش از 28 درصد افزایش یافته است. ترانزیت خارجی کالا از طریق ایران در 9 ماهه نخست سال جاری شمسی 31 درصد رشد داشته و به 16.5 میلیون تن رسیده است.
رشد سریع در ترافیک ترانزیتی نشان‌دهنده تقاضای قوی برای زیرساخت‌های حمل‌ونقل و خدمات لجستیکی ایران است که فرصت‌های فوری و قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل بار و بخش‌های مرتبط ارائه می‌دهد. گزارش‌های مداوم از افزایش قابل توجه در حجم ترانزیت و اهداف بلندپروازانه دولت به وضوح نشان‌دهنده بازار پررونق حمل‌ونقل بار از طریق ایران است. این رشد ناشی از موقعیت استراتژیک ایران و توسعه کریدورهای تجاری بین‌المللی است.

رشد بازار اجاره کامیون: پیش‌بینی می‌شود تا سال 2033 سهم قابل توجهی داشته باشد که ناشی از رشد تجارت الکترونیک، پروژه‌های زیربنایی و دیجیتالی شدن است. پیش‌بینی می‌شود اندازه بازار اجاره کامیون ایران تا سال 2033 سهم قابل توجهی داشته باشد و نرخ رشد مرکب سالانه آن در دوره 2023 تا 2033 XX% باشد. رشد سریع تجارت الکترونیک تقاضا برای خدمات حمل‌ونقل و تحویل قابل اعتماد را افزایش داده و تقاضا برای اجاره کامیون را بالا برده است. افزایش فعالیت‌های ساختمانی و هزینه‌های سرمایه‌ای برای بهبود زیرساخت‌ها انتظار می‌رود تقاضا برای خدمات اجاره را افزایش دهد.
بخش تجارت الکترونیک در حال گسترش و توسعه زیرساخت‌ها تقاضای قوی و رو به رشدی را برای راهکارهای حمل‌ونقل انعطاف‌پذیر مانند اجاره کامیون ایجاد می‌کند و یک فرصت سرمایه‌گذاری خاص در بخش لجستیک ارائه می‌دهد. ارتباط مستقیم بین رشد تجارت الکترونیک و تقاضا برای اجاره کامیون یک بخش بازار خاص با پتانسیل رشد بالا را نشان می‌دهد. این روند، همراه با پروژه‌های زیربنایی که نیاز به گسترش موقت ناوگان دارند، بازار اجاره کامیون را به یک منطقه سرمایه‌گذاری جذاب تبدیل می‌کند.

تمرکز بر نوسازی و توسعه: برنامه‌های دولت برای گسترش و نوسازی قابل توجه زیرساخت‌های جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی. برنامه افزایش طول کل راه‌آهن از 13,500 کیلومتر در سال 2016 به 20,000 کیلومتر تا سال 2025. برنامه‌های بلندمدت در حال انجام است: ایران قصد دارد تا سال 2025 کیلومترهای راه‌آهن خود را به 25,000 کیلومتر برساند. ایران در حال کار بر روی ارتقاء و گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل خود برای حمایت از رشد اقتصادی و بهبود اتصال است.
برنامه‌های بلندپروازانه دولت برای توسعه زیرساخت‌ها در تمام شیوه‌های حمل‌ونقل نشان‌دهنده تعهد بلندمدت به رشد این بخش است و یک خط لوله پایدار از فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. اهداف خاص برای گسترش راه‌آهن و تعهد کلی به ارتقاء زیرساخت‌ها  نشان‌دهنده یک دیدگاه روشن دولتی برای آینده حمل‌ونقل در ایران است. این چشم‌انداز بلندمدت درجه‌ای از ثبات و پیش‌بینی‌پذیری را برای سرمایه‌گذاران بالقوه فراهم می‌کند.

پتانسیل استفاده نشده در حمل‌ونقل هوایی: نیاز قابل توجه به هواپیماهای جدید برای جایگزینی ناوگان فرسوده، که نشان‌دهنده پتانسیل رشد قابل توجه در بازار هوانوردی است. خطوط هوایی ایران نیاز به جایگزینی ناوگان فرسوده خود خواهند داشت، با تخمین نیاز به 300 هواپیما در پنج سال آینده و 200 هواپیما در پنج سال بعد. لغو تحریم‌ها منجر به موجی از توسعه بین‌المللی در بازار هوانوردی ایران خواهد شد و شرکت‌های هواپیمایی خارجی را جذب کرده و رقابت را افزایش می‌دهد. تحریم‌ها تأثیر منفی بر این صنعت داشتند و اکنون، پس از لغو تحریم‌ها، دوره جدیدی از توسعه سریع صنعت هوانوردی تجاری آغاز خواهد شد.
نیاز مبرم به نوسازی ناوگان در بخش هوانوردی، همراه با پتانسیل توسعه بین‌المللی پس از تحریم‌ها، یک فرصت سرمایه‌گذاری عظیم برای تولیدکنندگان هواپیما، اجاره‌دهندگان و ارائه‌دهندگان خدمات مرتبط است. تعداد زیاد هواپیماهای مورد نیاز برای جایگزینی و افزایش پیش‌بینی شده در ترافیک هوایی بین‌المللی پس از لغو تحریم‌ها نشان‌دهنده یک فرصت بازار قابل توجه در بخش هوانوردی ایران است. این شامل نه تنها فروش هواپیما، بلکه تعمیر و نگهداری، آموزش و توسعه زیرساخت‌های فرودگاهی نیز می‌شود.

تجارت الکترونیک عامل محرک تقاضا: رشد سریع تجارت الکترونیک تقاضا برای خدمات حمل‌ونقل و تحویل قابل اعتماد را افزایش می‌دهد. رشد سریع تجارت الکترونیک تقاضا برای خدمات حمل‌ونقل و تحویل قابل اعتماد را افزایش داده است. شرکت‌ها برای حمل کالا از انبارها به مراکز توزیع و مستقیماً به مشتریان به کامیون نیاز دارند.
بازار تجارت الکترونیک در حال شکوفایی، تقاضای مستقیم و رو به رشدی را برای راهکارهای لجستیکی و تحویل در آخرین مایل ایجاد می‌کند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در انبارداری، مراکز توزیع و شبکه‌های تحویل را باز می‌کند. ارتباط بین رشد تجارت الکترونیک و نیاز به خدمات حمل‌ونقل و تحویل یک شاخص واضح از یک بخش بازار در حال رشد است. این روند فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لجستیک، خدمات تحویل مبتنی بر فناوری و تأسیسات انبارداری برای حمایت از بخش خرده‌فروشی آنلاین در حال گسترش ایجاد می‌کند.

سرمایه‌گذاری‌های موفق در بخش حمل‌ونقل ایران

سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در راه‌آهن: توافقات اخیر بین دولت ایران و شرکت‌های خصوصی برای سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در زیرساخت‌های راه‌آهن و ناوگان ریلی. بخش خصوصی ایران دو توافقنامه نهایی با دولت برای سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در زیرساخت‌های راه‌آهن و حمل‌ونقل کشور منعقد کرد. این توافقات شامل تعهداتی برای تأمین بیش از 2000 واگن مسافربری و باربری با مجموع سرمایه‌گذاری بیش از 640 تریلیون ریال است. یک شرکت هلدینگ خصوصی 30 تریلیون ریال اضافی برای خرید واگن‌های باری ویژه حمل محصولات کشاورزی متعهد شده است. RAI دو قرارداد سرمایه‌گذاری مشارکت دولتی-خصوصی (PPP) با شرکت‌های خصوصی برای ارتقاء ناوگان مسافربری و باری امضا کرد.
مشارکت فعال بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌های ریلی نشان‌دهنده افزایش اعتماد به پتانسیل این بخش و تعهد دولت به تسهیل مشارکت خصوصی است. نمونه‌های مشخصی از توافقات سرمایه‌گذاری و مبالغ قابل توجه درگیر نشان‌دهنده روند مثبتی در مشارکت بخش خصوصی در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران است. این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران خارجی نیز می‌توانند مدل‌های مشارکت مشابه را بررسی کنند.

منطقه ویژه اقتصادی سیرجان: یک مرکز موفق برای فعالیت‌های صنعتی، تجاری و ترانزیتی که سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی را جذب می‌کند. منطقه ویژه اقتصادی سیرجان یک مرکز استراتژیک برای فعالیت‌های صنعتی، تجاری و ترانزیتی است که مزایای قانونی و اقتصادی قابل توجهی را ارائه می‌دهد. این منطقه اولین منطقه ویژه اقتصادی است که توسط بخش خصوصی در کشور ایجاد شده است. واقع در نزدیکی زیرساخت‌های حمل‌ونقل کلیدی، یک مرکز لجستیکی برای تجارت فراهم می‌کند. با موفقیت بیش از پنجاه واحد صنعتی فعال را در خود جای داده و 3000 شغل مستقیم ایجاد کرده است.
موفقیت منطقه ویژه اقتصادی سیرجان بر کارایی مناطق ویژه اقتصادی با مدیریت خوب در جذب سرمایه‌گذاری و تقویت رشد اقتصادی در بخش لجستیک ایران تأکید می‌کند. نتایج ملموس منطقه ویژه اقتصادی سیرجان، مانند تعداد واحدهای عملیاتی و مشاغل ایجاد شده پتانسیل این مناطق را برای ایجاد فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد. این موفقیت می‌تواند به عنوان الگویی برای مناطق ویژه اقتصادی با تمرکز بر حمل‌ونقل آینده عمل کرده و سرمایه‌گذاری بیشتری را جذب کند.

سرمایه‌گذاری خارجی در بنادر: پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاری خارجی نزدیک به 1 میلیارد دلار در صنعت بندر و کشتیرانی ایران انجام شود. انتظار می‌رود شرکت‌های خارجی نزدیک به 1 میلیارد دلار در صنعت بندر و کشتیرانی کشور سرمایه‌گذاری کنند. نه سرمایه‌گذار خارجی بزرگ تاکنون پیشنهادات خود را برای توسعه بندر شهید رجایی ارائه داده‌اند.
علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به توسعه بنادر ایران نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک زیرساخت‌های دریایی آن برای تجارت بین‌المللی و پتانسیل بازدهی قابل توجه در این بخش است. اشاره خاص به پیشنهادات سرمایه‌گذاری از طرف سرمایه‌گذاران خارجی بزرگ برای توسعه بندر جذابیت بخش دریایی ایران را نشان می‌دهد. این علاقه احتمالاً ناشی از دسترسی کشور به مسیرهای حمل‌ونقل کلیدی و حجم رو به رشد تجارت ترانزیتی است.

سرمایه‌گذاری روسیه در INSTC: تعهد مالی قابل توجه روسیه به توسعه خط راه‌آهن رشت-آستارا به عنوان بخشی از INSTC. روسیه ساخت راه‌آهن رشت-آستارا را با صدور وام 1.3 میلیارد یورویی به ایران تأمین مالی خواهد کرد. روسیه در سال 2021 مبلغ 5 میلیارد دلار برای پروژه‌های زیربنایی به ایران وام داد.
سرمایه‌گذاری قابل توجه روسیه در INSTC بر همسویی استراتژیک منافع بین دو کشور در توسعه مسیرهای تجاری جایگزین و دور زدن گلوگاه‌های موجود تأکید می‌کند. تعهد مالی قابل توجه روسیه به راه‌آهن رشت-آستارا اهمیت این پروژه را برای تجارت آن با هند و سایر کشورهای آسیایی نشان می‌دهد. این سرمایه‌گذاری همچنین بر پتانسیل سایر کشورها برای مشارکت با ایران در پروژه‌های حمل‌ونقل استراتژیک تأکید می‌کند.

مشارکت چین در زیرساخت‌ها: شرکت‌های چینی در پروژه‌های مختلف زیربنایی، از جمله راه‌آهن و جاده‌ها، تحت طرح کمربند و جاده مشارکت دارند. ایران 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری چین برای تکمیل ساخت متروی تهران جذب کرد. اولین قطار باری به طول 10,399 کیلومتر از ییوو چین به تهران در سال 2016 رسید. چین حدود 2.3 میلیارد دلار برای پروژه قطار سریع‌السیر قم-اصفهان به ایران وام می‌دهد.
مشارکت فعال چین در توسعه زیرساخت‌های ایران، به ویژه در بخش‌های راه‌آهن و حمل‌ونقل شهری، منعکس‌کننده علاقه استراتژیک آن به تقویت ارتباط در سراسر اوراسیا است. سرمایه‌گذاری در متروی تهران و راه‌آهن قم-اصفهان ، همراه با ایجاد مسیرهای قطار باری ، نشان‌دهنده تعهد چین به توسعه پیوندهای حمل‌ونقل از طریق ایران به عنوان بخشی از طرح کمربند و جاده گسترده‌تر آن است.

سرمایه‌گذاری هند در بندر چابهار: سرمایه‌گذاری هند در توسعه بندر چابهار به عنوان یک مرکز ترانزیتی کلیدی. هند 85 میلیون دلار برای توسعه چابهار به عنوان یک مسیر تجاری جایگزین که از پاکستان عبور نمی‌کند، سرمایه‌گذاری کرده است. بندر چابهار دسترسی به بازارهای آسیای میانه و مسیری را فراهم می‌کند که از پاکستان عبور نمی‌کند.
سرمایه‌گذاری هند در بندر چابهار اهمیت استراتژیک این بندر را برای تجارت منطقه‌ای و پتانسیل آن برای ارائه یک مسیر جایگزین به آسیای میانه، دور زدن چالش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه برجسته می‌کند. سرمایه‌گذاری خاص هند در چابهار بر ارزش استراتژیک آن به عنوان دروازه‌ای به افغانستان و آسیای میانه، ارائه یک جایگزین برای مسیرهای عبوری از پاکستان تأکید می‌کند. این نشان‌دهنده تمایل سایر بازیگران منطقه‌ای برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران برای اهداف تجاری استراتژیک است.

چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل ایران

تحریم‌های بین‌المللی: تحریم‌های مداوم ایالات متحده تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران دارد و سرمایه‌گذاری خارجی و دسترسی به فناوری و تأمین مالی را محدود می‌کند. تحریم‌های مداوم ایالات متحده، پتانسیل ایران را به عنوان یک مرکز حمل‌ونقل محدود می‌کند. تحریم‌ها باعث افزایش شدید نرخ بیکاری و تورم و نابودی اقتصاد ایران شده است. تحریم‌ها مانع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران شده است. تحریم‌ها علیه بخش هوانوردی ایران پیامدهای مهمی برای کل اقتصاد ایران داشته است.
تحریم‌ها یک ریسک قابل توجه و چندوجهی ایجاد می‌کنند که نه تنها توانایی سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه ثبات کلی اقتصاد ایران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد که می‌تواند به طور غیرمستقیم بر بخش حمل‌ونقل تأثیر بگذارد. منابع به طور مداوم تأثیر منفی تحریم‌ها بر جنبه‌های مختلف، از محدود کردن سرمایه‌گذاری  گرفته تا ایجاد بی‌ثباتی اقتصادی  و مانع شدن برای بخش‌های خاص مانند هوانوردی را برجسته می‌کنند. این امر بر نیاز سرمایه‌گذاران به ارزیابی دقیق تأثیر بالقوه تحریم‌ها بر پروژه‌های خود و توسعه استراتژی‌های کاهش ریسک تأکید می‌کند.

زیرساخت‌های توسعه‌نیافته: بخش‌هایی از شبکه حمل‌ونقل نیاز به ارتقاء و توسعه قابل توجهی دارد. سطح توسعه حمل‌ونقل در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران نسبتاً عقب مانده است. زیرساخت‌های فرسوده، از جمله جاده‌ها و پل‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در نوسازی و نگهداری است. چشم‌اندازهای بلندمدت همچنان تحت تأثیر زیرساخت‌های توسعه‌نیافته قرار دارد. کمبود زیرساخت‌ها مانند جاده‌ها و راه‌آهن در برخی از مناطق کشور.
زیرساخت‌های توسعه‌نیافته در حالی که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهد، می‌تواند منجر به ناکارآمدی‌های عملیاتی، افزایش هزینه‌ها و تأخیرهای احتمالی برای پروژه‌های حمل‌ونقل شود. نیاز مشخص شده برای ارتقاء زیرساخت‌ها  یک فرصت سرمایه‌گذاری واضح را ارائه می‌دهد. با این حال، سرمایه‌گذاران باید از چالش‌های بالقوه مرتبط با فعالیت در مناطقی با زیرساخت‌های ناکافی، مانند هزینه‌های حمل‌ونقل بالاتر و موانع لجستیکی نیز آگاه باشند.

بروکراسی و کاغذبازی: فرآیندهای بروکراتیک پیچیده و طولانی می‌تواند مانع سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌ها شود. بروکراسی‌های زیاد و پیچیده مانع اصلی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. بروکراسی زمان‌بر، طولانی بودن رویه‌های ترانزیت و قوانین دست‌وپاگیر منجر به طولانی شدن ترانزیت در ایران شده است. شرکت‌های حمل‌ونقل از کاغذبازی و کمبود ظرفیت اداری شکایت دارند.
پیمایش بروکراسی ایران می‌تواند یک چالش قابل توجه برای سرمایه‌گذاران خارجی باشد و به طور بالقوه زمان و هزینه توسعه و بهره‌برداری از پروژه‌ها را افزایش دهد. اشاره مداوم به موانع بروکراتیک نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران خارجی باید برای فرآیندهای اداری طولانی و پیچیده احتمالی آماده باشند. مشارکت با شرکت‌های محلی با تجربه در پیمایش این رویه‌ها می‌تواند برای کاهش این خطر بسیار مهم باشد.

ریسک‌های ژئوپلیتیکی: بی‌ثباتی و تنش‌های منطقه‌ای می‌تواند بر تصمیمات سرمایه‌گذاری و امنیت پروژه‌ها تأثیر بگذارد. موفقیت نهایی ایران به توانایی آن در پرداختن مؤثر و غلبه بر پیچیدگی‌های پویایی‌های ژئوپلیتیکی منطقه‌ای بستگی دارد. بی‌ثباتی و ناامنی در خاورمیانه و ناامنی مسیرهای دریایی. خطرات ژئوپلیتیکی در منطقه می‌تواند مانع سرمایه‌گذاری شود.
چشم‌انداز ژئوپلیتیکی ناپایدار خاورمیانه، یک عنصر عدم قطعیت و ریسک قابل توجه را برای سرمایه‌گذاران در بخش حمل‌ونقل ایران ایجاد می‌کند. اشارات به بی‌ثباتی و تنش‌های منطقه‌ای بر پتانسیل تأثیرگذاری رویدادهای خارجی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری و امنیت پروژه‌ها تأکید می‌کند. سرمایه‌گذاران باید تحولات ژئوپلیتیکی را به دقت زیر نظر گرفته و تأثیر بالقوه آنها بر عملیات خود در ایران را ارزیابی کنند.

ایمنی مالی و سرمایه‌گذاری: نگرانی‌ها در مورد ایمنی و امنیت سرمایه‌گذاری‌ها. فقدان ایمنی مالی و سرمایه‌گذاری مانع قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است.
تأمین ایمنی و امنیت سرمایه‌گذاری‌ها یک نگرانی اصلی برای سرمایه‌گذاران خارجی در ایران است، به ویژه با توجه به عدم قطعیت‌های اقتصادی و سیاسی. فقدان شناسایی شده ایمنی مالی و سرمایه‌گذاری بر اهمیت FIPPA و سایر چارچوب‌های قانونی با هدف حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی تأکید می‌کند. سرمایه‌گذاران باید این حمایت‌ها را به طور کامل درک کرده و به طور بالقوه به دنبال ضمانت‌های سرمایه‌گذاری باشند.

فساد: پتانسیل فساد در سازمان‌های دولتی. فساد در سازمان‌های دولتی مانع قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری است. قرار گرفتن در معرض بازیگران فاسد در ایران یک ریسک اصلی برای شرکت‌های خارجی است.
فساد یک ریسک برای رقابت منصفانه و اجرای پروژه‌ها ایجاد می‌کند و سرمایه‌گذاران را ملزم به اجرای اقدامات انطباق و فرآیندهای بررسی دقیق قوی می‌کند. اشاره به فساد به عنوان یک مانع بر نیاز سرمایه‌گذاران به آگاهی از این خطر بالقوه و اجرای سیاست‌ها و رویه‌های ضد فساد قوی در سازمان‌های خود تأکید می‌کند.

ناوگان حمل‌ونقل فرسوده: به‌ویژه در بخش‌های حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی. ناوگان حمل‌ونقل مورد استفاده در بخش کشاورزی ایران به دلیل فرسودگی وسایل نقلیه، بخش قابل توجهی از هزینه‌ها و ناکارآمدی‌های لجستیکی را تشکیل می‌دهد. رشد و سن بالای ناوگان وسایل نقلیه جاده‌ای از موانع اصلی است. زیرساخت‌های فرسوده، از جمله جاده‌ها و پل‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی است. راه‌آهن‌های کشور طی دهه‌های اخیر مورد غفلت واقع شده و توسعه راه‌آهن کند و تجهیزات فرسوده شده است.
ناوگان حمل‌ونقل فرسوده در شیوه‌های مختلف منجر به ناکارآمدی، هزینه‌های نگهداری بالاتر و نگرانی‌های ایمنی می‌شود و فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در نوسازی ناوگان ایجاد می‌کند. شناسایی ناوگان فرسوده در حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی نشان‌دهنده نیاز قابل توجهی به سرمایه‌گذاری در وسایل نقلیه و تجهیزات جدید است. این امر فرصت‌هایی را برای شرکت‌های خارجی فعال در زمینه تولید یا تأمین ناوگان حمل‌ونقل فراهم می‌کند.

تصادفات رانندگی و استانداردهای ایمنی: نرخ بالای تلفات رانندگی و نیاز به بهبود استانداردهای ایمنی. ایران یکی از بالاترین نرخ‌های تلفات رانندگی در جهان را دارد. استانداردهای کنترل ترافیک به شدت نیازمند بهبود است. ایمنی جاده‌ها یک نگرانی اصلی در ایران است.
نرخ بالای تصادفات رانندگی و نیاز به بهبود استانداردهای ایمنی نشان‌دهنده یک بازار بالقوه برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های ایمنی جاده‌ای، بهبود زیرساخت‌ها و برنامه‌های آموزشی است. نرخ نگران‌کننده تلفات رانندگی یک مسئله حیاتی در بخش حمل‌ونقل ایران را نشان می‌دهد. این امر فرصت‌هایی را برای شرکت‌های خارجی متخصص در فناوری‌های ایمنی جاده‌ای، سیستم‌های مدیریت ترافیک و برنامه‌های آموزش رانندگان ایجاد می‌کند.

راهکارهای موفقیت در سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل ایران

بررسی دقیق: انجام تحقیقات جامع بازار و ارزیابی ریسک. بررسی دقیق و کامل تعیین کننده موفقیت یا شکست سرمایه‌گذاری‌ها در ایران خواهد بود. سرمایه‌گذاران باید از خطرات تجاری هنگام ورود به بازار ایران آگاه باشند.
با توجه به پیچیدگی‌های بازار ایران، از جمله تحریم‌ها و عوامل ژئوپلیتیکی، بررسی دقیق و جامع برای شناسایی و کاهش خطرات احتمالی از اهمیت بالایی برخوردار است. تأکید بر آمادگی کامل و بررسی دقیق بر نیاز سرمایه‌گذاران به انجام تحقیقات عمیق بازار، ارزیابی ریسک‌های سیاسی و اقتصادی و درک چارچوب قانونی قبل از تعهد به هرگونه سرمایه‌گذاری تأکید می‌کند.

مشارکت‌های استراتژیک: همکاری با شرکای محلی با تجربه برای پیمایش مقررات و شرایط بازار. توصیه می‌شود برای اطمینان از روند روان، با یک سازمان سرمایه‌گذاری خارجی درگیر شوید. تشکیل یک سرمایه‌گذاری مشترک با یک شرکت منطقه‌ای با تجربه در فعالیت در بازار ایران یک راه حل است. داشتن یک شریک محلی می‌تواند یک مزیت ارزشمند باشد.
همکاری با نهادهای محلی که دارای شبکه‌های مستقر، دانش نظارتی و درک فرهنگی هستند، برای پیمایش پیچیدگی‌های محیط کسب‌وکار ایران بسیار مهم است. توصیه به تعامل با سازمان‌های سرمایه‌گذاری خارجی و تشکیل سرمایه‌گذاری‌های مشترک بر ارزش تخصص محلی تأکید می‌کند. مشارکت با شرکت‌های ایرانی می‌تواند دسترسی به زیرساخت‌های مستقر را فراهم کند، تأییدیه‌های نظارتی را تسهیل کند و چالش‌های فرهنگی و عملیاتی را کاهش دهد.

تمرکز بر پروژه‌های ترانزیتی و صادرات‌محور: همسو کردن سرمایه‌گذاری‌ها با اهداف استراتژیک ایران برای تبدیل شدن به یک مرکز ترانزیت منطقه‌ای. حمل‌ونقل جاده‌ای روابط تجاری را تقویت می‌کند و باعث رشد اقتصادی می‌شود. شبکه ریلی ایران به عنوان یک ستون استراتژیک برای حمل بار و تجارت بین‌المللی برجسته است. INSTC یک مسیر تجاری چندوجهی به طول 7200 کیلومتر است که هند، ایران، روسیه و اروپا را به هم متصل می‌کند. ایران از موقعیت ممتازی در ترانزیت برخوردار است و از شمال به کشورهای اوراسیا، از شرق به کشورهای آسیای میانه و از غرب با مرز زمینی با ترکیه دسترسی دارد و از بخشی از جاده ابریشم استفاده می‌کند.
همسو کردن سرمایه‌گذاری‌ها با اولویت‌های استراتژیک ایران، مانند توسعه کریدورهای ترانزیت و ترویج صادرات، می‌تواند احتمال حمایت و مشوق‌های دولتی را افزایش دهد. تمرکز قوی دولت بر ابتکاراتی مانند INSTC و «راه ایران» نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها احتمالاً مورد توجه و حمایت مطلوب قرار می‌گیرد و شانس موفقیت پروژه را افزایش می‌دهد.

استفاده از مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی: بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی و مقررات ساده. مناطق آزاد تجاری مزایایی مانند معافیت مالیاتی 20 ساله، عدم نیاز به ویزا برای خارجیان و معافیت گمرکی برای مواد اولیه ارائه می‌دهند. مناطق ویژه اقتصادی برای بهبود شبکه‌های تأمین و توزیع در کشور ایجاد شده‌اند و مزایایی مانند کاهش رویه‌های گمرکی برای واردات و صادرات را ارائه می‌دهند.
مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی به دلیل مزایای مالیاتی و گمرکی قابل توجه و همچنین رویه‌های ساده، یک محیط سرمایه‌گذاری جذاب برای شرکت‌های لجستیک و حمل‌ونقل ارائه می‌دهند. فهرست جامع مزایا در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی این مناطق را برای ایجاد عملیات لجستیکی، انبارداری و مراکز حمل‌ونقل، به‌ویژه برای شرکت‌های فعال در تجارت بین‌المللی، بسیار مساعد می‌سازد.

بررسی طرح‌های ساخت-بهره‌برداری-انتقال (BOT): فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری با بازده تضمین‌شده. FIPPA تضمین خرید کالا و خدمات ناشی از پروژه‌های سرمایه‌گذاری در طرح‌های BOT را در مواردی که دولت خریدار انحصاری است، ارائه می‌دهد. FIPPA امکان سرمایه‌گذاری در کلیه زمینه‌های مجاز برای بخش خصوصی را فراهم می‌کند.
طرح‌های BOT فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری با بازده تضمین‌شده ارائه می‌دهند، به‌ویژه در پروژه‌های زیربنایی که دولت به عنوان خریدار انحصاری عمل می‌کند. تضمین خرید کالا و خدمات توسط دولت در طرح‌های BOT 4 می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و جذابیت آن را برای سرمایه‌گذاران خارجی افزایش دهد.

تمرکز بر حمل‌ونقل پایدار و چندوجهی: همسو شدن سرمایه‌گذاری‌ها با روندهای جهانی و تلاش‌های ایران برای بهبود کارایی و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی. راه‌آهن به دلیل ظرفیت بالای حمل‌ونقل، مزایای زیست‌محیطی و دسترسی استراتژیک به مرزها یک رکن استراتژیک برای حمل بار و تجارت بین‌المللی است. INSTC یک مسیر تجاری چندوجهی است که حمل‌ونقل یکپارچه هوایی، دریایی، ریلی و جاده‌ای را ارائه می‌دهد. حمل‌ونقل چندوجهی با کاهش زمان ترانزیت، ارائه راهکارهای حمل‌ونقل مقرون‌به‌صرفه و کاهش اثرات زیست‌محیطی، مزایای متعددی را ارائه می‌دهد. ایران در حال سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌های راه‌آهن برای افزایش اتصال و رفع گلوگاه‌ها در امتداد INSTC است.
تمرکز بر حمل‌ونقل پایدار و چندوجهی نه تنها با روندهای جهانی همسو است، بلکه با تلاش‌های ایران برای بهبود کارایی و کاهش اثرات زیست‌محیطی نیز مطابقت دارد. مزایای حمل‌ونقل چندوجهی، از جمله کاهش زمان ترانزیت و مقرون‌به‌صرفه بودن ، آن را به یک حوزه جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند. سرمایه‌گذاری دولت در زیرساخت‌های راه‌آهن بیشتر بر اهمیت این رویکرد تأکید می‌کند.

تعامل با سازمان‌های دولتی: ایجاد ارتباطات باز و ایجاد روابط با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه. دولت ایران از صادرکنندگان، از جمله از طریق تأمین مالی، حمایت قوی می‌کند. وزارت راه و شهرسازی مسئول اجرای سیاست‌های جامع و یکپارچه حمل‌ونقل در ایران است. سازمان بنادر و دریانوردی بر کلیه بنادر ایران نظارت دارد و بخشی از وزارت راه و شهرسازی است.
ایجاد روابط قوی و حفظ ارتباطات باز با سازمان‌های دولتی مربوطه می‌تواند به سرمایه‌گذاران در درک بهتر سیاست‌ها، رویه‌ها و فرصت‌های موجود در بخش حمل‌ونقل ایران کمک کند. حمایت قوی دولت از صادرکنندگان و نقش کلیدی وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر و دریانوردی نشان‌دهنده اهمیت تعامل با این نهادها است.

توسعه مشارکت‌های محلی: همکاری با شرکت‌های ایرانی برای بهره‌گیری از تخصص و شبکه‌های آنها. کامیون‌ها می‌توانند به مناطق دورافتاده دسترسی داشته باشند و خدمات تحویل در آخرین مایل را ارائه دهند.1 شبکه ریلی کشور به عنوان یک حلقه حیاتی برای ترانزیت بین آسیای میانه، قفقاز و روسیه، خاورمیانه و ترکیه و جنوب آسیا از طریق خلیج فارس عمل می‌کند. ایران به عنوان یک مرکز ترانزیتی حیاتی بین جنوب آسیا و آسیای میانه عمل می‌کند. همکاری با یک شرکت منطقه‌ای با تجربه در فعالیت در بازار ایران یک راه حل است. داشتن یک شریک محلی می‌تواند یک مزیت ارزشمند باشد.
همکاری با نهادهای محلی که دارای شبکه‌های مستقر، دانش نظارتی و درک فرهنگی هستند، برای پیمایش پیچیدگی‌های محیط کسب‌وکار ایران بسیار مهم است. توصیه به تعامل با سازمان‌های سرمایه‌گذاری خارجی و تشکیل سرمایه‌گذاری‌های مشترک بر ارزش تخصص محلی تأکید می‌کند. مشارکت با شرکت‌های ایرانی می‌تواند دسترسی به زیرساخت‌های مستقر را فراهم کند، تأییدیه‌های نظارتی را تسهیل کند و چالش‌های فرهنگی و عملیاتی را کاهش دهد.

نتیجه‌گیری

سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ایران مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهد، به ویژه با توجه به موقعیت استراتژیک این کشور، پتانسیل رشد بازار و حمایت‌های دولتی. موقعیت جغرافیایی ایران در تقاطع مسیرهای تجاری کلیدی جهانی، آن را به یک مرکز حیاتی برای تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کرده است. این امر، همراه با برنامه‌های بلندپروازانه دولت برای نوسازی و گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل در تمام شیوه‌ها – جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی – فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذابی را ایجاد می‌کند. بخش حمل‌ونقل نه تنها سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی ایران دارد، بلکه نقش مهمی در تقویت رشد اقتصادی، تسهیل تجارت، ایجاد اشتغال و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل ایفا می‌کند.

دولت ایران از طریق سیاست‌ها و مشوق‌های مختلف، از جمله قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی (FIPPA)، معافیت‌های مالیاتی، مشوق‌ها در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی، و طرح‌هایی مانند «راه ایران»، به طور فعال از سرمایه‌گذاری در این بخش حمایت می‌کند. بازار حمل‌ونقل ایران نیز پتانسیل رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد، به‌ویژه در بخش‌های حمل‌ونقل بار و مسافر، بازار اجاره کامیون و حمل‌ونقل هوایی. نمونه‌های موفق سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، به‌ویژه در بخش‌های راه‌آهن و بنادر، بیشتر بر جذابیت این بازار تأکید می‌کند.

با این حال، سرمایه‌گذاران باید از چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با این بازار، به‌ویژه تحریم‌های بین‌المللی و خطرات ژئوپلیتیکی، آگاه باشند. زیرساخت‌های توسعه‌نیافته در برخی مناطق، بروکراسی و کاغذبازی، نگرانی‌های مربوط به ایمنی مالی و سرمایه‌گذاری، فساد احتمالی و ناوگان حمل‌ونقل فرسوده نیز از جمله عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند. برای دستیابی به موفقیت در سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل ایران، انجام بررسی دقیق، ایجاد مشارکت‌های استراتژیک با شرکای محلی، تمرکز بر پروژه‌های ترانزیتی و صادرات‌محور، استفاده از مزایای مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی، بررسی طرح‌های BOT، تمرکز بر حمل‌ونقل پایدار و چندوجهی، تعامل با سازمان‌های دولتی و مدیریت ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها و بی‌ثباتی‌های منطقه‌ای از جمله راهکارهای کلیدی هستند.

در نتیجه، با وجود چالش‌ها، چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ایران با احتیاط خوش‌بینانه ارزیابی می‌شود. موقعیت استراتژیک ایران، پتانسیل رشد بازار و تعهد دولت به توسعه این بخش، فرصت‌های قابل توجهی را برای سرمایه‌گذارانی که مایل به پیمایش پیچیدگی‌ها و مدیریت ریسک‌ها هستند، فراهم می‌کند. سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ایران نه تنها می‌تواند به رشد اقتصادی  این کشور کمک کند، بلکه نقش مهمی در تقویت اتصال منطقه‌ای و تسهیل تجارت جهانی ایفا خواهد کرد.